Code Sạch và Bí kíp trở thành Better Developer

Việc viết code sạch (clean code) là một phần quan trọng trong lập trình và giúp đảm bảo rằng phần mềm được phát triển không chỉ hiệu quả mà còn dễ bảo trì. Dưới đây là một số nguyên tắc và mẹo chung dành cho lập trình viên để viết code sạch

1. Rõ Ràng và Đơn Giản: Viết code một cách rõ ràng và đơn giản. Tránh sử dụng các giải pháp phức tạp khi một giải pháp đơn giản có thể giải quyết vấn đề.

Ví dụ:

• Tránh: if ((a == true && b > 0) || (a == false && c < 0)) {…}

• Sử dụng: if ((a && b > 0) || (!a && c < 0)) {…}

2. Đặt Tên Có Ý Nghĩa: Chọn tên biến, hàm, và lớp (class) một cách cẩn thận để chúng phản ánh rõ ràng mục đích sử dụng.

Ví dụ:

• Tránh: int d; // số ngày
• Sử dụng: int numberOfDays;

3. Chức Năng Đơn Lẻ: Mỗi hàm hoặc lớp nên chỉ thực hiện một chức năng. Nếu một hàm hoặc lớp đang thực hiện quá nhiều nhiệm vụ, hãy xem xét việc chia nhỏ chúng.

• Tránh: Hàm processData thực hiện cả việc đọc dữ liệu và tính toán.
• Sử dụng: Chia processData thành readData và calculateData.

4. Code Tái Sử Dụng: Viết code sao cho có thể tái sử dụng. Sử dụng các hàm và lớp để tránh lặp code.

Ví dụ: Tạo hàm calculateAverage để tính trung bình cho bất kỳ mảng số nào thay vì viết lại mã tính trung bình nhiều lần

5. Kiểm Tra và Gỡ Lỗi (Debugging): Sử dụng các phương pháp kiểm tra tự động như unit testing để đảm bảo code của bạn hoạt động chính xác.

Viết các unit test cho hàm ‘addNumbers’ để đảm bảo nó hoạt động chính xác với nhiều trường hợp đầu vào khác nhau

6. Tài Liệu và Bình Luận: Cung cấp tài liệu và bình luận phù hợp trong code để giúp người khác (và bản thân bạn trong tương lai) hiểu code của bạn.

Ví dụ: Thêm bình luận: // Hàm này sẽ trả về tổng của hai số. Trường hợp số âm sẽ được xử lý như thế nào…

7. Tuân Thủ Nguyên Tắc SOLID: Đây là một tập hợp các nguyên tắc thiết kế hướng đối tượng giúp tạo ra phần mềm linh hoạt và dễ bảo trì.

S: Đảm bảo mỗi lớp chỉ thực hiện một chức năng.
O: Cho phép mở rộng chức năng mà không thay đổi code hiện tại.
L: Lớp con có thể thay thế cho lớp cha mà không làm thay đổi chức năng.
I: Chia giao diện lớn thành các giao diện nhỏ hơn, cụ thể hơn.
D: Phụ thuộc vào các abstraction chứ không phải các implementation cụ thể

8. Refactoring Định Kỳ: Dành thời gian để xem xét và cải thiện code hiện tại (refactoring) nhằm tăng cường khả năng đọc và bảo trì.

Ví dụ: Chuyển đổi một đoạn code lớn thành các hàm nhỏ hơn để dễ hiểu và bảo trì.

9. Hiểu và Áp Dụng Mẫu Thiết Kế (Design Patterns): Mẫu thiết kế cung cấp các giải pháp đã được kiểm chứng cho các vấn đề phổ biến trong lập trình.

Ví dụ: Sử dụng mẫu Singleton cho việc tạo một đối tượng duy nhất của một lớp trong toàn bộ ứng dụng.

10. Tránh Hardcoding: Hạn chế việc sử dụng các giá trị cố định trong code. Sử dụng các hằng số hoặc cấu hình để làm cho code dễ điều chỉnh hơn.

Ví dụ: Thay vì viết cứng địa chỉ email trong code, sử dụng biến môi trường hoặc file cấu hình.

11. Kiểm Soát Phiên Bản: Sử dụng hệ thống kiểm soát phiên bản như Git để theo dõi và quản lý các thay đổi trong code.

Ví dụ: Sử dụng Git để theo dõi các thay đổi, cho phép quay lại các phiên bản trước nếu có lỗi.

12. Học Hỏi và Cập Nhật Kiến Thức: Luôn cập nhật với các xu hướng công nghệ mới và học hỏi từ các đồng nghiệp và cộng đồng.

Ví dụ: Theo dõi các blog công nghệ, tham gia các hội thảo về lập trình để học hỏi về các công nghệ và kỹ thuật mới.

Việc tuân thủ những nguyên tắc trên không chỉ giúp code của bạn trở nên sạch sẽ và hiệu quả hơn mà còn giúp bạn trở thành một better developer chính hiệu. Hoặc bạn có thể tham khảo các khóa học giúp nâng skill lập trình trong thời gian ngắn, dễ dàng thăng tiến và trụ vững giữa “bão” lay-off tại ĐÂY!