Để “săn bug” chuẩn chỉnh, Tester đã phải làm việc theo một quy trình chặt chẽ với nhiều giai đoạn khác nhau. Vậy cụ thể quy trình kiểm thử trải qua những bước nào? Hãy cùng khám phá tất tần tật các giai đoạn có trong quy trình kiểm thử trong bài viết sau đây!
1. Các giai đoạn trong quy trình kiểm thử
Một phần mềm vận hành mượt mà trước khi đến tay người dùng thì Tester phải trải qua các giai đoạn trong quy trình kiểm thử sau đây:
1.1. Bước 1: Phân tích yêu cầu (Requirement Analysis)
Bước đầu tiên mà Tester cần làm là “nghe ngóng” thật kỹ để hiểu phần mềm phải làm gì. Nguồn thông tin có thể đến từ tài liệu yêu cầu (SRS – Software Requirement Specification) hoặc từ những buổi trao đổi trực tiếp với khách hàng/nhóm phát triển.
Nhiệm vụ
- Đọc và phân tích tài liệu yêu cầu.
- Xác định các chức năng cần kiểm thử.
- Đặt câu hỏi cho khách hàng hoặc nhóm phát triển để làm rõ yêu cầu.
1.2. Bước 2: Lập kế hoạch kiểm thử (Test Planning)
Ở bước tiếp theo trong quy trình kiểm thử, Tester sẽ không vội test ngay mà cần xây dựng kế hoạch chi tiết. Kế hoạch càng cụ thể thì việc kiểm thử mới có thể đạt được hiệu quả cao.
Nhiệm vụ
- Xác định phạm vi kiểm thử (scope).
- Lựa chọn loại kiểm thử (thủ công hay tự động).
- Lên danh sách công cụ kiểm thử (như Jira, TestRail).
- Phân bổ thời gian và nguồn lực.
1.3. Bước 3: Thiết kế Test Case (Test Case Design)
Khi đã có được kế hoạch cụ thể, Tester sẽ cần tạo ra các trường hợp kiểm thử (test case). Đây là bước quan trọng trong quy trình kiểm thử, giúp đảm bảo các chức năng của phần mềm được kiểm tra, soi kỹ càng.
Nhiệm vụ
- Viết test case chi tiết, bao gồm: mô tả, điều kiện tiên quyết, dữ liệu đầu vào, kết quả mong đợi.
- Sử dụng kỹ thuật thiết kế test case như phân tích giá trị biên (Boundary Value Analysis) hoặc bảng quyết định (Decision Table).
1.4. Bước 4: Thiết lập môi trường kiểm thử (Test Environment Setup)
Trước khi “ra trận” Tester sẽ phải chuẩn bị môi trường để thực hiện kiểm thử bao gồm phần cứng, phần mềm và dữ liệu thử nghiệm. Tùy theo đặc thù dự án và yêu cầu từ khách hàng thì đội ngũ QA/Tester sẽ xây dựng môi trường kiểm thử phù hợp để đảm bảo tính ổn định và an toàn
Nhiệm vụ:
- Cài đặt môi trường giống với môi trường thực tế (production-like).
- Chuẩn bị dữ liệu kiểm thử (test data).
1.5. Bước 5: Thực hiện kiểm thử (Test Execution)
Khi đã sở hữu test case rõ ràng, môi trường xong xuôi thì đây là lúc chạy thử để kiểm tra lỗi trong phần mềm. Mọi kết quả kiểm thử sẽ được ghi lại chi tiết và nếu có lỗi, Tester sẽ báo cao lên hệ thống quản lý ngay để dev xử lý.
Nhiệm vụ
- Thực hiện kiểm thử thủ công hoặc tự động.
- Ghi lại kết quả kiểm thử (pass/fail).
- Báo cáo lỗi (bug) lên hệ thống quản lý như Jira.
1.6. Bước 6: Báo cáo và đánh giá (Test Reporting and Evaluation)
Qua quy trình kiểm thử với những bước trên thì đây là lúc Tester thu thập lại kết quả và đánh giá chất lượng phần mềm. Bên cạnh đó đánh giá mức độ đáp ứng yêu cầu.
Nhiệm vụ
- Viết báo cáo kiểm thử, nêu rõ số lượng test case pass/fail.
- Đánh giá mức độ nghiêm trọng của lỗi.
- Đề xuất cải tiến hoặc kiểm thử bổ sung.
1.7. Bước 7: Kết thúc kiểm thử (Test Closure)
Đây là bước kết thúc toàn bộ quy trình kiểm thử, các tài liệu quan trọng sẽ được tổng hợp và lưu trữ để làm cơ sở cho dự án sau. Đồng thời đánh giá lại hiệu quả để tối ưu cho quy trình kiểm thử tiếp theo.
Nhiệm vụ
- Lưu trữ test case, dữ liệu kiểm thử và báo cáo.
- Đánh giá hiệu quả của quy trình kiểm thử.
- Rút kinh nghiệm cho các dự án sau.
2. Những công cụ bất bại giúp Tester dẹp bug hiệu quả
Để thực hiện quy trình kiểm thử một cách suôn sẻ và hiệu quả, Tester không thể nào thiếu đi những “trợ thủ đắc lực” sau đây:
2.1. Quản lý kiểm thử
Để quản lý test case và báo cáo lỗi, bạn có thể sử dụng những công cụ như TestRail, Jira, Zephyr. Đây là những công cụ giúp Tester theo dõi tiến độ và phân công nhiệm vụ dễ dàng hơn, đảm bảo không còn bất kỳ bug nào “lọt lưới”.
2.2. Kiểm thử tự động
Để viết script tự động chạy trên web hoặc ứng dụng di động thì hãy lựa chọn Selenium, Appium, Katalon Studio. Nhờ những công cụ này, Tester có thể tiết kiệm thời gian đồng thời giảm thiểu tối đa sai sót khi phải test nhiều lần hay với khối liệu dữ liệu lớn.
2.3. Kiểm thử hiệu suất
Nếu bạn muốn kiểm tra khả năng chịu tải của hệ thống, JMeter hay LoadRunner sẽ là “người bạn đồng hành” lý tưởng cho bạn. JMeter hay LoadRunner sẽ giúp mô phỏng nhiều người dùng sử dụng cùng lúc, đánh giá tốc độ phản hồi, độ ổn định cùng khả năng mở rộng ứng dụng.
2.4. Quản lý lỗi
Tester muốn quản lý lỗi, gắn trạng thái hay phân công người xử lý thì Bugzilla hay Jira là lựa chọn hoàn hảo. Điều này giúp Tester theo dõi và quản lý lỗi một cách chặt chẽ.
2.4. Kiểm thử API
Để giúp Tester gửi yêu cầu tới API, kiểm tra dữ liệu trả về hay xác thực logic cũng như để endpoint hoạt động đúng thì Postman và SoapUI sẽ là công cụ không thể bỏ qua. Ví dụ, với Postman, Tester có thể test API đăng nhập, kiểm tra phản hồi khi nhập sai mật khẩu, hay xác thực token bảo mật, đảm bảo hệ thống hoạt động an toàn và chính xác.
Hy vọng bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ về quy trình kiểm thử và những công cụ xử lý bug hiệu quả. Nếu muốn nắm vững chuyên môn, thành thạo những công cụ kiểm thử thì hãy đăng ký khóa học Bootcamp Fullstack Tester tại CyberSoft ngay nhé. Khóa học cung cấp lộ trình bài bản, thực hành trên dự án thực tế cùng mentor hướng dẫn, giúp bạn tự tin “săn bug” và phát triển sự nghiệp.
