Nhân viên Tester là “thám tử” âm thầm, có nhiệm vụ kiểm lỗi để đảm bảo phần mềm vận hành mượt mà, mang đến trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Nếu bạn muốn trở thành một Tester chuyên nghiệp nhưng chưa biết phải bắt đầu từ đâu thì đừng bỏ qua bài viết sau.
Giai đoạn 1: Nắm vững kiến thức cơ bản về kiểm thử phần mềm
Đầu tiên, bạn cần hiểu vai trò của Tester trong quy trình phát triển phần mềm, bao gồm kiểm thử thủ công (Manual Testing) và kiểm thử tự động (Automation Testing). Nguồn tài liệu tham khảo uy tín mà bạn có thể tham khảo bao gồm Software Testing Help hoặc ISTQB Syllabus.
Các nội dung cần nắm ở giai đoạn này bao gồm:
Các khái niệm cơ bản
Bên cạnh đó, bạn sẽ cần học những khái niệm cơ bản như:
- Test Case: Kịch bản kiểm thử để kiểm tra một tính năng cụ thể.
- Bug Report: Báo cáo lỗi với mô tả chi tiết và cách tái hiện.
- Test Plan: Kế hoạch kiểm thử, bao gồm mục tiêu, phạm vi, và phương pháp.
Quy trình phát triển phần mềm
Để hiểu cách Tester hoạt động trong dự án thực tế, bạn nên tìm hiểu về các mô hình phổ biến:
- Waterfall: Quy trình tuần tự, từng bước hoàn thành trước khi sang bước tiếp theo.
- Agile: Phát triển linh hoạt, chia dự án thành các sprint ngắn, liên tục cải tiến.
- Scrum: Một framework của Agile, tập trung vào làm việc nhóm, daily meeting và review kết quả thường xuyên.
Học sử dụng công cụ hỗ trợ
Những công cụ hỗ trợ mà một nhân viên Tester cần “làm thân” bao gồm:
- JIRA: Quản lý lỗi và nhiệm vụ, giúp bạn theo dõi bug và tiến độ kiểm thử.
- Postman: Kiểm thử API cơ bản, gửi yêu cầu và kiểm tra phản hồi từ server.
Giai đoạn 2: Học lý thuyết và quy trình kiểm thử chuyên sâu
Ở giai đoạn này, bạn sẽ học cách viết Test Case chuẩn chỉnh, áp dụng các kỹ thuật kiểm thử hộp đen, hiểu rõ Bug Life Cycle, và làm quen với SQL cơ bản để kiểm tra dữ liệu. Đây là lúc bạn bắt đầu từ một “Tester tập sự” trở thành người săn bug chuyên nghiệp, đảm bảo phần mềm vận hành trơn tru và không bỏ sót lỗi nào với những kỹ năng như:
Kỹ thuật kiểm thử hộp đen
Bạn sẽ học các kỹ thuật kiểm thử hộp đen:
- Equivalence Partitioning: Chia dữ liệu thành các nhóm để kiểm tra.
- Boundary Value Analysis: Kiểm tra các giá trị biên.
- Decision Table Testing: Kiểm tra dựa trên bảng quyết định.
Viết test case chuyên nghiệp
Bạn sẽ học cách viết Test Case rõ ràng, logic và bao phủ đầy đủ các trường hợp kiểm thử.
Ví dụ với chức năng đăng nhập, cần bao gồm:
- Nhập sai mật khẩu
- Tài khoản không tồn tại
- Nhập đúng thông tin
Hiểu về Bug Life Cycle
Nắm được quy trình vòng đời của một bug: từ khi phát hiện, báo cáo, theo dõi trên JIRA, cho đến khi lập trình viên sửa và kiểm thử lại. Đây là kỹ năng giúp bạn phối hợp hiệu quả với team dev để phần mềm ra mắt “sạch lỗi” nhất có thể.
Làm quen với SQL cơ bản
Tester không chỉ test giao diện mà còn phải kiểm tra dữ liệu bên trong hệ thống. Vì vậy, bạn cần học những lệnh SQL cơ bản như:
- SELECT – Truy vấn dữ liệu
- INSERT – Thêm dữ liệu
- UPDATE – Cập nhật dữ liệu
- JOIN – Kết hợp dữ liệu từ nhiều bảng
Giai đoạn 3: Thực hành kiểm thử thủ công (Manual Testing)
Sau khi đã nắm lý thuyết, đây là lúc bạn xắn tay áo thực hành để rèn kỹ năng tìm lỗi. Giai đoạn này giúp bạn thành thạo kiểm thử thủ công, phát triển tư duy “soi bug” và làm quen với công cụ quản lý test. Cụ thể như:
Viết test case thực tế
Để trở thành nhân viên Tester, bạn cần học cách áp dụng kiến thức đã học vào những ứng dụng “quen mặt” như web thương mại điện tử. Bạn cần thử viết test case cho chức năng đăng ký, đăng nhập và thanh toán để vừa học được lý thuyết và ôn luyện thực hành.
Thực hiện kiểm và viết Bug Report
Nhân viên Tester “cừ” không chỉ “soi bug” giỏi mà còn phải biết mô tả bug rõ ràng, ai đọc cũng hiểu. Bạn cần tập kiểm thử ứng dụng, ghi lại lỗi, viết báo cáo chi tiết và đưa ra hướng khắc phục.
Học cách sử dụng công cụ
Tester ngày nay không chỉ dựa vào giấy bút. Đã đến lúc bạn làm quen với các công cụ hiện đại như JIRA, Trello để quản lý test case, hoặc Postman để nghịch API. Những công cụ này sẽ trở thành “vũ khí” quen thuộc trong sự nghiệp của một nhân viên Tester.
Tham gia dự án thực tế
Học một mình dễ chán, vậy nên hãy tìm đến những dự án open-source trên GitHub hoặc tham gia cộng đồng Tester. Vừa được thực hành trong môi trường thật, vừa kết nối thêm bạn bè trong ngành – coi như “vừa học vừa networking”.
Giai đoạn 4: Tìm hiểu kiểm thử tự động (Automation Testing)
Khi đã “luyện công” với kiểm thử thủ công thì đây là lúc bạn bước sang một tầm cao mới: Kiểm thử tự động (Automation Testing). Học về kiểm thử tự động sẽ giúp bạn trở thành Tester toàn diện, làm việc hiệu quả hơn và tất nhiên, trông cũng “xịn xò” hơn trong mắt nhà tuyển dụng.
Các kiến thức, kỹ năng về kiểm thử tự động bao gồm:
Hiểu về Automation Testing
Đầu tiên, bạn cần nắm khái niệm Automation Testing: kiểm thử tự động hóa các tác vụ lặp lại để tiết kiệm thời gian và giảm sai sót. Một số công cụ phổ biến mà Tester nào cũng nên biết: Selenium, TestComplete, và JMeter.
Học ngôn ngữ lập trình cơ bản
Là nhân viên Tester thì ngoài kỹ năng chuyên môn thì bạn cần biết cơ bản về lập trình. Python và Java là lựa chọn hàng đầu mà bạn có thể lựa chọn. Đừng quá lo lắng phải giỏi code như dev, chỉ cần hiểu đủ để viết script tự động cơ bản là đã ổn.
Thực hành với Selenium
Selenium là “người bạn thân” của nhiều nhân viên Tester. Bạn sẽ học cách dùng Selenium WebDriver để tự động hóa các thao tác như nhập dữ liệu, click nút, hay kiểm tra kết quả trên website. Đây chính là bước đưa bạn từ “thủ công” sang “tự động hóa” thật sự.
Tìm hiểu các framework hỗ trợ
Một Tester chuyên nghiệp không thể thiếu framework. Bạn sẽ làm quen với TestNG hoặc JUnit để tổ chức và quản lý Test Case tự động. Nhờ framework, việc chạy test hàng loạt trở nên ngăn nắp và dễ kiểm soát hơn.
Giai đoạn 5: Phát triển kỹ năng chuyên sâu và chuẩn bị ứng tuyển
Đây là chặng cuối ở hành trình trở thành nhân viên Tester. Nói cách khác, bạn sẽ bước từ “học việc” sang đến “đi làm thiệt”. Bạn sẽ cần chuẩn bị:
Tham gia dự án thực tế
Tiếp tục thực hành trên dự án open-source hoặc các dự án đi kèm khóa học. Đây là cơ hội để bạn rèn kinh nghiệm “thực chiến”, làm quen với môi trường nhóm, và có thêm thành tích đưa vào CV.
Nâng cao kỹ năng mềm
- Giao tiếp: Biết cách mô tả bug rõ ràng, ngắn gọn, dễ hiểu cho dev
- Làm việc nhóm: Làm quen với quy trình Agile/Scrum, học cách phối hợp trong sprint, daily meeting, và review.
- Tiếng Anh: Đọc tài liệu chuyên ngành, làm quen với thuật ngữ như bug, test case, regression testing… để không bị lớ ngớ khi vào dự án quốc tế.
Chuẩn bị CV và phỏng vấn
Khi chuẩn bị bước vào thị trường tuyển dụng, việc sở hữu một CV nổi bật là vô cùng quan trọng để có được vị trí nhân viên Tester mà mình mong muốn. Hãy trình bày rõ ràng các kỹ năng kiểm thử mà bạn thành thạo, liệt kê những dự án thực tế đã tham gia (dù nhỏ hay từ khóa học), và đừng quên bổ sung các chứng chỉ liên quan nếu có, chẳng hạn như ISTQB Foundation.
Song song đó, bạn cần luyện tập phỏng vấn bằng cách chuẩn bị cho các câu hỏi thường gặp, chẳng hạn: “Hãy mô tả quy trình kiểm thử phần mềm” hoặc “Bạn xử lý lỗi nghiêm trọng như thế nào?”.
Trong suốt quá trình trả lời, hãy cố gắng thể hiện tư duy logic, khả năng phân tích và kỹ năng giải quyết vấn đề, vì đây chính là những điểm cộng giúp bạn nổi bật hơn so với ứng viên khác.
Từ con số 0, bạn hoàn toàn có thể trở thành nhân viên Tester chuyên nghiệp nếu đi đúng lộ trình. Nếu bạn đang tìm kiếm khóa học Software Testing được hướng dẫn thực chiến, giúp bạn từ “tay mơ” thành “thợ săn bug” thì hãy đăng ký ngay tại CyberSoft nhé. Với giáo trình chuẩn quốc tế, giảng viên giàu chuyên môn, chúng tôi sẽ giúp bạn rút ngắn thời gian học và tự tin bước vào nghề.
