Kỹ năng code của bạn vẫn “dậm chân tại chỗ” khi đã học hàng tá kiến thức lập trình cơ bản. Cách nhanh nhất để cải thiện điều này là lăn xả vào các dự án thực hành. Cùng điểm qua những dự án nhỏ nhưng “có võ” nâng cấp tư duy lập trình của mình ngay nhé!
1. Biến và kiểu dữ liệu
Biến là nơi lưu trữ dữ liệu, còn kiểu dữ liệu (số nguyên, chuỗi, boolean, v.v.) xác định loại giá trị mà biến có thể chứa. Hiểu cách khai báo và sử dụng biến là bước đầu tiên trong quá trình học kiến thức lập trình cơ bản.
Ví dụ (Python):
Kết quả khi chạy:
Gợi ý dự án thực hành
Mô tả: Viết chương trình cho phép người dùng nhập tên sản phẩm, số lượng, và giá mỗi sản phẩm. Chương trình sẽ tính tổng hóa đơn và hiển thị thông tin chi tiết.
Kiến thức áp dụng: Biến, kiểu dữ liệu, nhập/xuất dữ liệu.
Công cụ đề xuất: Python.
Hướng dẫn:
- Yêu cầu người dùng nhập tên sản phẩm, số lượng (số nguyên), và giá (số thực).
- Tính tổng tiền bằng công thức: tong_tien = so_luong * gia.
- In ra hóa đơn với thông tin: tên sản phẩm, số lượng, giá, và tổng tiền.
2. Câu lệnh điều kiện (if-else)
Khi học kiến thức lập trình cơ bản thì các newbie cần nắm câu lệnh điều kiện cơ bản. Câu lệnh này cho phép chương trình “suy nghĩ” và đưa ra quyết định dựa trên tình huống cụ thể. Ví dụ như kiểm tra xem một giá trị có thỏa mãn yêu cầu hay không.
Ví dụ (JavaScript):
Khi chạy đoạn code này, chương trình sẽ in ra:
Gợi ý dự án thực hành
Mô tả: Bạn có thể học kiến thức lập trình cơ bản về câu lệnh điều kiện thông qua bài thực hành Viết chương trình cho phép người dùng nhập điểm thi (0 – 100), sau đó in ra kết quả xếp loại:
- Xuất sắc (90–100)
- Giỏi (80–89)
- Khá (65–79)
- Trung bình (50–64)
- Yếu (dưới 50)
Kiến thức áp dụng:
- Câu lệnh điều kiện (if, else if, else)
- Nhập/xuất dữ liệu
Công cụ đề xuất: JavaScript (chạy trực tiếp trên trình duyệt) hoặc Python (gọn gàng, dễ viết).
Hướng dẫn
- Nhập điểm thi từ người dùng.
- Sử dụng câu lệnh if-else để phân loại dựa trên các khoảng điểm (ví dụ: 90-100 là Xuất sắc, 80-89 là Giỏi, v.v.).
- Hiển thị kết quả xếp loại.
Xem thêm: Bí kíp học lập trình căn bản từ tân binh thành coder đỉnh
3. Vòng lặp (for, while)
Đây cũng là một trong những kiến thức lập trình cơ bản mà bất kỳ lập trình viên nào cũng cần nắm vững. Vòng lặp cho phép thực hiện một đoạn mã nhiều lần, giúp tiết kiệm công sức và thời gian khi xử lý các tác vụ lặp đi lặp lại.
Ví dụ (Python):
Gợi ý dự án thực hành:
Mô tả: Viết chương trình in bảng cửu chương từ 1 đến 10.Kiến thức áp dụng: Vòng lặp, biến.
Công cụ đề xuất: Python hoặc C++.
Hướng dẫn:
- Sử dụng hai vòng lặp lồng nhau: vòng ngoài lặp từ 1 đến 10 (cho bảng cửu chương), vòng trong lặp từ 1 đến 10 (cho các phép nhân).
- Tính kết quả nhân và hiển thị theo định dạng: 2 x 3 = 6.
- Đảm bảo hiển thị rõ ràng, dễ đọc.
4. Hàm (Function)
Hàm là khối mã thực hiện một nhiệm vụ nhất định. Nhờ có hàm, code của bạn sẽ trở nên gọn gàng, dễ đọc và dễ bảo trì.
Ví dụ (Python):
Gợi ý dự án thực hành
Mô tả: Hãy áp dụng kiến thức lập trình cơ bản về hàm thông qua việc viết chương trình thực hiện các phép tính cơ bản (cộng, trừ, nhân, chia) bằng cách sử dụng hàm.
Kiến thức áp dụng: Hàm, câu lệnh điều kiện, nhập/xuất dữ liệu.
Công cụ đề xuất: Python hoặc Java.
Hướng dẫn:
- Tạo các hàm riêng cho từng phép tính (cong, tru, nhan, chia).
- Yêu cầu người dùng nhập hai số và loại phép tính (ví dụ: “+”, “-”, “*”, “/”).
- Gọi hàm tương ứng và hiển thị kết quả.
5. Mảng/Danh sách (Array/List)
Mảng/danh sách là cấu trúc dữ liệu lưu trữ nhiều giá trị cùng lúc. Đây là một trong những kiến thức lập trình cơ bản giúp bạn xử lý dữ liệu lớn, lặp lại và truy xuất nhanh chóng mà không bị lạc trong “rừng biến”.
Ví dụ (JavaScript):
Mô tả: Viết chương trình cho phép người dùng thêm, xóa, và hiển thị danh sách công việc.
Kiến thức áp dụng: Mảng/danh sách, vòng lặp, nhập/xuất dữ liệu.
Công cụ đề xuất: JavaScript (kết hợp HTML/CSS để tạo giao diện) hoặc Python.
Hướng dẫn:
- Tạo một mảng để lưu danh sách công việc.
- Cho phép người dùng nhập lệnh (thêm, xóa, hiển thị).
- Cập nhật và hiển thị danh sách công việc theo lệnh.
6. Nhập/Xuất dữ liệu
Nhập/xuất dữ liệu là cách chương trình tương tác với người dùng hoặc các nguồn dữ liệu khác.
Ví dụ (Python):
Mô tả: Viết chương trình cho phép người dùng nhập các ghi chú và hiển thị danh sách ghi chú.
Kiến thức áp dụng: Nhập/xuất dữ liệu, mảng/danh sách.
Công cụ đề xuất: Python.
Hướng dẫn:
- Tạo một mảng để lưu các ghi chú.
- Yêu cầu người dùng nhập ghi chú mới và thêm vào mảng.
- Hiển thị tất cả ghi chú khi được yêu cầu.
Xem thêm: Cách trở thành dev “xịn” thời AI: Từ fresher đến chuyên gia
Trên đây là chuỗi dự án nhỏ nhưng cực kỳ hữu ích giúp bạn rèn luyện kiến thức lập trình cơ bản qua thực hành. Nếu bạn muốn đi xa hơn, học có lộ trình bài bản và được mentor đồng hành 1:1, thì khóa học Kỹ sư phần mềm toàn diện tại CyberSoft chính là lựa chọn tuyệt vời. Đăng ký ngay khóa học tại CyberSoft để biến những dòng code đầu tiên thành bước đệm vững chắc cho sự nghiệp lập trình của bạn!
