KIẾN THỨC, KINH NGHIỆM, VÀ TRẢI NGHIỆM: HƯỚNG DẪN TOÀN DIỆN ĐỂ TRỞ THÀNH TESTER

Trong thế giới công nghệ phát triển nhanh chóng ngày nay, vai trò của một Tester ngày càng quan trọng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, với nhiều tân binh, việc bắt đầu và làm chủ vai trò này có thể là một thách thức. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn bắt đầu và phát triển trong vai trò tester, từ những bước cơ bản nhất đến những kỹ năng nâng cao cần thiết để thành công trong môi trường doanh nghiệp.

Trước khi bắt đầu một dự án kiểm thử phần mềm, việc trang bị kiến thức nền vững chắc là điều kiện tiên quyết để đảm bảo rằng bạn có thể phát triển và triển khai dự án một cách hiệu quả và thành công

• Hiểu về Testing (Kiểm thử phần mềm) là một quy trình quan trọng trong phát triển phần mềm, nhằm đảm bảo rằng phần mềm hoạt động đúng như mong đợi và đáp ứng các yêu cầu của khách hàng. 
• Unit Testing: Là kiểm thử từng đơn vị nhỏ của mã nguồn để đảm bảo rằng các phần nhỏ hoạt động đúng như mong đợi. Thường được thực hiện bởi các lập trình viên trong quá trình phát triển phần mềm.
• Integration Testing: Kiểm thử sự kết hợp giữa các mô-đun hoặc thành phần của hệ thống để đảm bảo rằng chúng hoạt động tốt cùng nhau.
• System Testing: Kiểm thử toàn bộ hệ thống phần mềm để xác nhận rằng nó đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của khách hàng và hoạt động đúng như mong đợi trong môi trường thực tế.
• Acceptance Testing: Được thực hiện bởi khách hàng hoặc người dùng cuối để xác nhận rằng phần mềm đáp ứng các yêu cầu và tiêu chuẩn của họ.
• Quy Trình Phát Triển Phần Mềm (SDLC): Là chu trình phát triển phần mềm bao gồm các giai đoạn như lập kế hoạch, phân tích, thiết kế, phát triển, kiểm thử và bảo trì.

Sau khi đã xây dựng được nền tảng kiến thức cơ bản về kiểm thử phần mềm, bước tiếp theo là học các công cụ và kỹ thuật cụ thể để áp dụng vào các dự án thực tế. Việc này không chỉ giúp bạn thực hiện kiểm thử một cách hiệu quả mà còn nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và tối ưu hóa quy trình kiểm thử.

1. Kiểm thử thủ công

• Testing Foundation: Nền tảng kiến thức cơ bản về kiểm thử thủ công bao gồm việc thiết kế và thực hiện các ca kiểm thử. Bạn cần học cách viết các kịch bản kiểm thử, thiết lập điều kiện kiểm thử, và ghi nhận kết quả kiểm thử một cách chính xác.
• Agile Scrum: Phương pháp phát triển phần mềm linh hoạt giúp quản lý dự án và kiểm thử hiệu quả. Scrum thường xuyên tổ chức các cuộc họp kiểm tra và điều chỉnh kế hoạch phát triển. Hiểu cách Scrum tổ chức các sprint và các cuộc họp kiểm tra hàng ngày sẽ giúp bạn tích hợp kiểm thử vào quy trình phát triển một cách mượt mà.
• Jira System: Công cụ quản lý dự án và theo dõi lỗi phổ biến giúp bạn theo dõi các vấn đề, báo cáo lỗi và quản lý tiến độ công việc. Học cách sử dụng Jira để tạo và quản lý các lỗi, theo dõi tiến độ sửa lỗi và phối hợp với các thành viên trong nhóm.

2. Kiểm Thử Back-End

• API Testing Concept: Kiểm thử các giao diện lập trình ứng dụng (API) để đảm bảo rằng các giao diện này hoạt động chính xác và đáp ứng các yêu cầu. Bạn cần hiểu các khái niệm cơ bản về API và các loại kiểm thử API như kiểm thử chức năng, kiểm thử hiệu suất và kiểm thử bảo mật.
• Postman: Công cụ kiểm thử API nổi tiếng cho phép bạn gửi các yêu cầu đến API và kiểm tra phản hồi để xác nhận rằng nó hoạt động đúng. Học cách sử dụng Postman để tạo và chạy các yêu cầu, cũng như phân tích kết quả phản hồi từ API.
• PostgreSQL: Hệ quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến, hữu ích trong việc kiểm thử các truy vấn cơ sở dữ liệu và đảm bảo tính chính xác của dữ liệu. Học cách viết và kiểm tra các truy vấn SQL, kiểm tra dữ liệu trong cơ sở dữ liệu, và đảm bảo rằng dữ liệu được lưu trữ và truy xuất một cách chính xác.

3. Phân tích chức năng và sản phẩm

• Software Analysis Skill: Kỹ năng phân tích phần mềm để hiểu và đánh giá các yêu cầu chức năng và phi chức năng. Bạn cần học cách phân tích tài liệu yêu cầu, thiết kế các ca kiểm thử dựa trên yêu cầu, và đảm bảo rằng các tính năng được phát triển đúng như mong đợi.
• Figma và Draw.IO: Công cụ thiết kế và phân tích giao diện người dùng giúp bạn tạo các bản thiết kế giao diện và sơ đồ quy trình. Học cách sử dụng Figma để thiết kế giao diện người dùng và Draw.IO để tạo sơ đồ quy trình, từ đó xác định các kịch bản kiểm thử phù hợp.

4. Kiểm thử hiệu suất

• Performance Test Concept: Khái niệm và kỹ thuật kiểm thử hiệu suất, bao gồm kiểm tra tải, kiểm tra khả năng mở rộng và kiểm tra khả năng đáp ứng. Bạn cần hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất và các kỹ thuật kiểm thử hiệu suất để đo lường và cải thiện khả năng chịu tải của hệ thống.
• K6: Công cụ kiểm thử hiệu suất mã nguồn mở giúp bạn mô phỏng tải và phân tích hiệu suất ứng dụng. Học cách sử dụng K6 để tạo các kịch bản kiểm thử tải, phân tích kết quả và tối ưu hóa hiệu suất ứng dụng.
• Lighthouse: Công cụ mã nguồn mở của Google giúp kiểm tra hiệu suất và chất lượng của các ứng dụng web. Học cách sử dụng Lighthouse để đánh giá các chỉ số hiệu suất, khả năng tiếp cận và SEO của ứng dụng web.
• JMeter: Công cụ kiểm thử tải và hiệu suất cho phép bạn kiểm tra hiệu suất của các ứng dụng web và dịch vụ web. Học cách thiết lập các kịch bản kiểm thử tải, đo lường hiệu suất và phân tích kết quả để cải thiện khả năng chịu tải của hệ thống.

5. Kiểm thử tự động

• Selenium: Công cụ tự động hóa kiểm thử web phổ biến cho phép bạn viết các kịch bản kiểm thử tự động cho các ứng dụng web. Học cách sử dụng Selenium WebDriver để tự động hóa các ca kiểm thử web, viết các kịch bản kiểm thử bằng các ngôn ngữ lập trình như Java, Python, hoặc C#.
• Appium: Công cụ kiểm thử tự động cho ứng dụng di động, hỗ trợ cả Android và iOS. Học cách sử dụng Appium để viết các kịch bản kiểm thử tự động cho ứng dụng di động và tích hợp với các công cụ kiểm thử tự động khác.
• Java For Tester: Kỹ năng lập trình Java cần thiết cho kiểm thử tự động vì nhiều công cụ kiểm thử tự động sử dụng Java. Học cách viết mã Java để tạo và thực hiện các kịch bản kiểm thử tự động, cũng như sử dụng các thư viện và công cụ liên quan đến kiểm thử.
• CI/CD: Quy trình tích hợp liên tục và phân phối liên tục giúp tự động hóa các bước kiểm thử và triển khai phần mềm. Học cách thiết lập và sử dụng các công cụ CI/CD như Jenkins, GitLab CI/CD, hoặc CircleCI để tự động hóa các quy trình kiểm thử và triển khai phần mềm.

Ngoài việc tích lũy kiến thức cơ bản, phát triển kỹ năng mềm cũng trở nên cần thiết khi kỹ năng giao tiếp hiệu quả giúp bạn giải thích rõ ràng các vấn đề kiểm thử và hợp tác tốt hơn với các nhà phát triển và các bên liên quan. Đồng thời, khả năng phân tích vấn đề giúp bạn xác định lỗi, đánh giá tác động và đề xuất biện pháp khắc phục một cách hiệu quả. Cả hai yếu tố này đều góp phần làm cho quy trình kiểm thử của bạn trở nên hoàn thiện.

Khi kiến thức nền đã vững, để tăng cao khả năng thực chiến và rèn luyện kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực kiểm thử phần mềm, bạn nên tạo môi trường cọ sát với bên ngoài qua nhiều cách. Tham gia vào các dự án thực tế hoặc thực tập tại các công ty công nghệ là một cách hiệu quả để làm quen với quy trình kiểm thử và áp dụng kiến thức đã học vào tình huống thực tế. Bên cạnh đó, thực hiện các dự án cá nhân, chẳng hạn như xây dựng và kiểm thử một ứng dụng web nhỏ, giúp bạn áp dụng và củng cố kỹ năng kiểm thử của mình. Làm việc freelance cũng là một cơ hội tốt để tiếp xúc với nhiều dự án khác nhau, mở rộng kinh nghiệm và xây dựng danh tiếng cá nhân trong lĩnh vực kiểm thử. Những hoạt động này không chỉ giúp bạn tích lũy kinh nghiệm thực tiễn mà còn tạo ra môi trường để bạn liên tục học hỏi và phát triển trong ngành.

Có kiến thức và kỹ năng là nền tảng quan trọng, nhưng để tạo ấn tượng mạnh mẽ với nhà tuyển dụng, bạn cần xây dựng một hồ sơ ấn tượng bằng cách kết hợp hiệu quả giữa CV và portfolio làm nổi bật các dự án bạn đã tham gia, kỹ năng kiểm thử (như kiểm thử tự động, hiệu năng, bảo mật) và công cụ sử dụng (Selenium, JMeter, Postman). Trình bày rõ ràng và dễ đọc, với mô tả chi tiết về các dự án, kết quả đạt được và vai trò của bạn. Kết hợp một CV chi tiết với một portfolio rõ ràng sẽ giúp bạn thể hiện khả năng của mình một cách toàn diện và ấn tượng, tăng cường cơ hội gây ấn tượng với nhà tuyển dụng.

Cuối cùng, để duy trì và nâng cao sự cạnh tranh trong lĩnh vực kiểm thử phần mềm, việc liên tục học hỏi và đón đầu các xu hướng mới là rất quan trọng. Hãy tập trung vào việc khám phá và áp dụng các công cụ tiên tiến như kiểm thử AI và kiểm thử môi trường DevOps. 

Kết Luận

Với những bước này, bạn sẽ xây dựng được nền tảng vững chắc và không ngừng mở rộng khả năng của mình trong lĩnh vực kiểm thử phần mềm. Đầu tư vào việc học hỏi và thực hành liên tục là chìa khóa để bạn thành công và làm chủ vai trò Tester trong môi trường doanh nghiệp! Tìm hiểu thêm về các kỹ năng và kiến thức cần thiết trong khóa học “Software Testing chuyên nghiệp từ Zero tới được nhận việc Manual & Automation Test” tại CyberSoft để mở ra nhiều cơ hội mới cho sự nghiệp của bạn. Tham khảo khóa học tại CYBERSOFFT